Bilim insanları son yılların en sinsi hastalıklarından biri olan alzheimerın insanlar arasında yayılabileceğini ortaya koydu.
Uzmanlar, en az beş kişinin artık yasaklanmış olan hormon tedavilerinden hafıza zedeleyici hastalığa ‘yakalandığına’ dair kanıtlar buldu. Hastalar, çocukken zehirli amiloid-beta protein ‘tohumları’ ya da prionlarla dolu büyüme hormonları enjekte edilen 1.848 kişi arasındaydı.
Beşi de demans hastalığının aynı nadir görülen erken başlangıçlı formuna yakalandı. Aynı tedaviyi gören diğerlerinin de artık ‘risk altında’ olduğu düşünülüyor.
1958 ve 1985 yılları arasında İngiltere ve ABD’de anormal derecede kısa boylu çocuklara, büyümelerini teşvik etmek amacıyla kadavralardan alınan hormonlar verildi.
Bu teknik daha sonra yasaklandı ve bazı grupların Creutzfeldt-Jakob hastalığı (CJD) adı verilen ölümcül ve tedavi edilemez bir beyin hastalığına yol açan prionlarla kontamine olduğu ortaya çıktıktan sonra doktorlar bunun yerine sentetik hormonlar kullandı. CJD’nin kendisi ‘deli dana’ hastalığıyla yakından ilişkili olarak biliniyor.
DAHA ÖNCE İKİ ŞEKİLDE ORTAYA ÇIKIYORDU
Akademisyenler şimdi, beyinde birikerek nöronları öldüren prionlar hastane sterilizasyon yöntemlerinden kurtulabildiği için diğer tıbbi ve cerrahi prosedürlerin alzheimerı yayma riski taşıyabileceğine inanıyor.
Yetkililer, prionlar beyinde biriktikçe, beyinde plak birikintilerinin ortaya çıkabileceğini söylerken nöronların içinde ve çevresinde anormal protein birikiminin Alzheimer’a neden olduğu düşünülmekte.
University College London’dan Profesör John Collinge, gelecekte kazara bulaşmayı önlemek için harekete geçilmesi gerektiğini söyledi. Collinge, “Bu hastalara, hastalıkla ilişkili proteinlerle kontamine olduğu bilinen materyallerin enjekte edilmesini içeren özel ve uzun süredir durdurulmuş bir tıbbi tedavi uygulanmıştır” dedi.
Alzheimer’ın daha önce iki şekilde ortaya çıktığına inanılıyordu: 65 yaşın üzerindeki binlerce insanın yaşadığı ve en yaygın olan ‘sporadik’ varyant ve ailelerde görülen genetik erken başlangıçlı tip.
ÜÇÜNCÜ VARYANT TESPİT EDİLDİ
UCL bilim insanları şimdi diğerlerinden biraz farklı ve çok nadir görülen, bir kişiden diğerine geçebilen üçüncü bir varyant tespit ettiklerini söylüyorlar. Enfekte büyüme hormonu partileri Sağlık Bakanlığı arşivinde kurutulmuş toz olarak saklanıyordu.
UCL bilim insanlarının onlarca yıllık tozu fareler üzerinde test etmelerine izin verildi ve Alzheimer’a neden olan proteinlerin üretimini tetiklediği görüldü. Ancak Profesör Collinge, risk altındaki grubun son derece küçük olduğunu ve belirli beyin cerrahisi prosedürleri geçirmiş, doku nakli veya organ bağışı yapmış hastalardan oluştuğunu söyledi.
Collinge, “Dışarıda bir risk grubu var. Enfekte büyüme hormonu verilenlerin hepsi yıllar önce CJD geliştirme riski altında oldukları konusunda bilgilendirilmiştir. Şimdi de Alzheimer’a yakalanma riskleri var. Ancak bu riskleri şu anda ölçmek mümkün değil” dedi.
